Bultavo lijkt effectiever dan andere blauwtongvaccins
Op bedrijven die vaccineerden met het blauwtongvaccin Bultavo van Boehringer Ingelheim, werd in 2024 een kleinere verhoging van het gebruik van ontstekingsremmende pijnstillers gevonden dan op bedrijven die niet vaccineerden of vaccineerden met een van de andere vaccins.
Ook PCR-testen op virus gaven op Bultavo-gevaccineerde bedrijven vaker een gunstige uitslag. Dit komt naar voren uit een veldstudie van dierenartsen van de Vereniging Kernpraktijken Rundvee en de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, gepubliceerd op de website van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD).
Pijnstillers en PCR-tests als maat
Om de effectiviteit van de beschikbare vaccins tegen blauwtongtype 3 (BTV3) te onderzoeken, verzamelden de dierenartsen gegevens over het gebruik van ontstekingsremmende pijnstillers. De gebruikte middelen werden op basis van werkzame stof omgerekend naar behandeldagen. De onderzoekers gebruikten deze gegevens als maat voor de besmetting met blauwtong.
Daarnaast werden de beschikbare uitslagen meegenomen van PCR-tests op de aanwezigheid van BTV3-vrius. De gegevens waren afkomstig van acht dierenartspraktijken. Deze praktijken waren gevestigd in gebieden waar in 2023 nog weinig blauwtong circuleerde, wat werd bevestigd door lage percentages antistoffen in de tankmelk begin 2024.
Bijna helft bedrijven volledig gevaccineerd
In totaal werden van 1114 melkveebedrijven gegevens verzameld. Op 567 bedrijven (50,9%) waren de dieren niet gevaccineerd, op 29 bedrijven waren de dieren één keer gevaccineerd (2,6%) en op 518 bedrijven was twee maal gevaccineerd (46,5%) tegen BTV3. Van deze volledig gevaccineerde bedrijven waren 40 bedrijven gevaccineerd met Syvazul (Syva), 110 met Bluevac (CZ/Kernfarm) en 366 bedrijven met Bultavo (Boehringer Ingelheim). Twee bedrijven werden de eerste keer gevaccineerd met Syvazul en de tweede keer met Bultavo. In de analyse zijn deze meegenomen bij de bedrijven die twee keer met Bultavo waren gevaccineerd.
Bultavo-gevaccineerd: lager pijnstillergebruik
De onderzoekers maakten voor alle bedrijven een vergelijking tussen het gebruik van ontstekingsremmende pijnstillers in het derde kwartaal van 2023 en het derde kwartaal van 2024. Hierbij gingen ze ervan uit dat de bedrijven in 2023 nog niet of nauwelijks te maken hadden met blauwtonginfecties. Op niet-gevaccineerde bedrijven lag het gebruik van pijnstillers in het derde kwartaal van 2024 ruim 2,5 behandeldagen per 10 koeien hoger dan in het derde kwartaal van 2023. Op bedrijven die twee keer waren gevaccineerd met Bultavo, was het gebruik van pijnstillers in het derde kwartaal van 2024 significant lager dan op de bedrijven die niet waren gevaccineerd.
Bluevac of Syvazul-vaccinatie: hoger pijnstillergebruik
De bedrijven die met Bluevac of Syvazul hebben gevaccineerd, vertoonden een sterkere toename in gebruik van pijnstillers dan niet-gevaccineerde bedrijven. Een volledige verklaring hiervoor hebben de onderzoekers niet. Het zou volgens hen zo kunnen dat deze bedrijven om een of andere reden toch meer zijn blootgesteld aan BTV3 of dat de boeren die deze vaccins gebruikten meer geneigd zijn om pijnstillers te gebruiken dan andere boeren. Dit sluit aan bij het feit dat alle vaccinerende bedrijven in 2023 al een gemiddeld iets hoger pijnstillergebruik hadden dan de niet-vaccinerende bedrijven. Anderzijds was dat ook het geval voor Bultavo-vaccinerende bedrijven.
PCR-test vaker negatief bij Bultavo
Op 380 bedrijven in het onderzoek is een PCR-test op BTV3 uitgevoerd. Op bedrijven waar met Syvazul of Bluevac is gevaccineerd, werd significant vaker een PCR-test gedaan dan op niet-vaccinerende en Bultavo-gevaccineerde bedrijven. Binnen de geteste bedrijven was de kans op een positieve testuitslag bij Bultavo-gevaccineerde bedrijven significant lager dan op niet-gevaccineerde bedrijven. Bij de andere vaccins werd dit effect niet gevonden.
Geen harde conclusies
De onderzoekers benadrukken dat op basis van de uitkomsten van deze veldstudie niet zonder meer mag worden geconcludeerd dat de vaccins Bluevac en Syvazul niet effectief zijn. Zo is bijvoorbeeld niet uit te sluiten dat bedrijven die deze vaccins toepasten, meer zijn blootgesteld aan BTV3. Om meer zekerheid te krijgen over de effectiviteit van vaccins zou volgens hen een wetenschappelijk opgezette proef moeten worden uitgevoerd.
Een uitgebreid artikel over de studie naar de effectiviteit van blauwtongvaccins te downloaden van de website van de KNMvD.
