Lumpy skin disease maakt snelle opmars door Europa

De afgelopen weken zijn in Europa kort na elkaar drie uitbraken van de vectorziekte lumpy skin disease (LSD) vastgesteld. Het virus maakte in korte tijd een opmars van Zuid-Italië naar Midden-Frankrijk.
Dit meldt het Belgisch Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV).
Sprong van 1100 kilometer
Op 21 juni werd een eerste uitbraak van LSD bevestigd op een rundveebedrijf op het Italiaanse eiland Sardinië. Vier dagen later werd een besmet dier, afkomstig van het eerste besmette bedrijf, gevonden in Lombardije, zo’n 700 kilometer noordelijker. En nog weer vier dagen later werd een haard 400 kilometer verderop gelokaliseerd in het Franse departement Savoie. Alle dieren op de besmette bedrijven worden geruimd en er wordt rond de haarden een bewakingszone met een straal van 50 kilometer ingesteld. De Belgische FAVV en de Nederlandse NVWA doen onderzoek naar diertransporten vanuit de bewakingszones. Tot nu toe zijn hieruit geen verdachte transporten naar voren gekomen.
Verspreiding via insecten
LSD, ook wel nodulaire dermatose genoemd, is een aangifteplichtige besmettelijke virusziekte bij runderen en buffels. De verwekker wordt overgedragen via insecten, net als bij bijvoorbeeld blauwtong en EHD. Overdracht is ook mogelijk via sperma en direct of indirect contact met letsels van besmette dieren. De ziekte kan zonder of met slechts milde symptomen verlopen, maar besmette dieren kunnen ook hoge koorts krijgen. Door gezwollen lymfeklieren ontwikkelen zich de knobbels op de huid, waaraan de ziekte haar naam ontleent.
LSD kan grote economische schade veroorzaken door bijvoorbeeld melkproductieverlies, vermagering, onvruchtbaarheid van stieren en mastitis. Minder dan tien procent van de getroffen dieren sterft maar de ziekte zorgt wel voor veel dierenleed.
Sinds 2019 niet meer in Europa
LSD brak voor het eerst uit in Europa in 2015. Vanuit Griekenland verspreidde de ziekte zich naar Bulgarije, Noord-Macedonië, Servië, Kosovo, Albanië en Montenegro. In 2016 werden in deze landen in totaal meer dan 7000 haarden vastgesteld.
Pas na een grootschalige vaccinatiecampagne werd verspreiding van het virus gestopt. De laatste uitbraak van LSD in Europa was in 2019 in Montenegro. Het virus was sindsdien echter nog continu aanwezig in Afrika, Azië en Rusland.
Extra reiniging en ontsmetting verplicht voor veevervoer uit Frankrijk en Italië
Vervoersmiddelen voor evenhoevigen die terugkeren of aankomen uit Frankrijk of Italië moeten bij binnenkomst in Nederland verplicht een extra reiniging en ontsmetting (R&O) ondergaan. Dat meldt de NVWA. Deze maatregel geldt zowel voor lege als geladen transporten.
Ook transportmiddelen afkomstig uit EU-landen met een hoog risico op LSD en uit alle niet-EU-landen vallen onder deze verplichting. De extra reiniging en ontsmetting moet direct na binnenkomst in Nederland plaatsvinden op een erkende reinigings- en ontsmettingsplaats voor veetransportmiddelen, een slachthuis of een verzamelcentrum.