Grondwaterkwaliteit verbeterde in 2022 op alle grondsoorten
Na een stijging in de jaren 2018-2020 is de gemiddelde nitraatconcentratie in het bovenste grondwater in 2022 in heel Nederland weer gedaald. Het aandeel meetbedrijven waar in 2022 de waterkwaliteit voldeed aan de Europese nitraatrichtlijn steeg in alle regio’s.
Dit blijkt uit een publicatie van het Compendium voor de Leefomgeving, gebaseerd op de resultaten van metingen in het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid.
Meer bedrijven voldeden aan norm
De nitraatconcentratie in het bovenste grondwater was met gemiddeld 73 mg per liter in 2022 opnieuw het hoogst onder bedrijven op lössgrond. Op zandgrond kwam het gemiddelde uit op 59 mg per liter, op kleigrond was het 27 mg per liter en op veen 7,5 mg per liter. In alle regio’s steeg in 2022 het percentage bedrijven dat voldeed aan de Europese nitraatrichtlijn van 50 mg per liter. In de lössregio was dat van 39 procent in 2021 naar 42 procent in 2022. In de kleiregio voldeed in 2022 zo’n 87 procent van de bedrijven aan de norm waar dat in 2021 nog 78 procent was en op veengrond was dat respectievelijk 100 en 95 procent.
Grootste vooruitgang op zandgrond
De grootste verbetering deed zich voor op de zandgronden, waar het percentage bedrijven dat aan de norm voldeed steeg van 39 naar 57 procent. Hierbij merken de onderzoekers op dat de gemiddelde nitraatconcentratie in de zandgebieden in Zuid-Nederland hoger is dan in de zandgebieden in het noorden en midden van het land. Dat komt volgens hen onder meer doordat in het zuiden meer uitspoelingsgevoelige akkerbouwgewassen worden geteeld. Ook komen hier meer drogere bodems voor, die gevoeliger zijn voor uitspoeling van stikstof.
Piek gevolg van droogte
Sinds het begin van de metingen is de gemiddelde nitraatconcentratie in het bovenste grondwater flink gedaald, zo blijkt uit de cijfers in figuur 1. In de jaren 2018, 2019 en 2020 trad echter weer een stijging op. De onderzoekers schrijven deze verslechtering van de grondwaterkwaliteit toe aan droogte. In 2022 lijkt dit effect volgens hen weer afgenomen. De cijfers over 2022 voeden een gevoelige discussie. Onvoldoende vooruitgang in verbetering van de grondwaterkwaliteit in de afgelopen jaren was voor de Europese Commissie in 2022 namelijk reden om de derogatie voor Nederland af te bouwen.
