Stikstof

Vlaanderen dreigt derogatie te verliezen

Alleen als het nieuwe mestactieplan (MAP 7) een sterke verbetering van de waterkwaliteit garandeert, buigt de Europese Commissie zich opnieuw over derogatieregeling voor Vlaanderen
Alleen als het nieuwe mestactieplan (MAP 7) een sterke verbetering van de waterkwaliteit garandeert, buigt de Europese Commissie zich opnieuw over een derogatieregeling voor Vlaanderen

De Vlaamse overheid gaat ervan uit dat Vlaanderen in 2023 derogatie verliest.

De doelen van het zesde mestactieprogramma (MAP 6) op het gebied van waterkwaliteit zijn niet gerealiseerd, zo blijkt uit cijfers uit het Mestrapport 2022. De waterkwaliteit en het nitraatresidu vertonen onvoldoende verbetering, stelt de Vlaamse Landmaatschappij vast.

Europese Commissie ‘zeer bezorgd’

De Europese Commissie zegt ‘zeer bezorgd’ te zijn over de waterkwaliteit in Vlaams landbouwgebied en geeft aan dat de voorwaarden om derogatie te onderzoeken of opnieuw toe te kennen, niet vervuld zijn. Momenteel werken landbouw-, milieu- en natuurorganisatie aan een nieuw voorstel van het mestactieplan (MAP 7). Alleen als dat plan een sterke verbetering van de Vlaamse waterkwaliteit garandeert, buigt de Europese Commissie zich opnieuw over een nieuwe derogatieregeling.

Waterkwaliteit beter, maar niet gewenste kentering

Het gemiddelde nitraatresidu lag in 2021 met 59 kg nitraatstikstof per hectare wel lager dan het gemiddelde van 80 kg in de droge jaren 2017 tot en met 2020. Ook de resultaten van het MAP-meetnet oppervlaktewater zijn beter dan tijdens voorgaande jaren. Maar van een kentering is volgens de Vlaamse Landmaatschappij nog geen sprake. Zo werd in het winterjaar 2021-2022 bij 22 procent van de MAP-meetpunten de drempelwaarde overschreden. Dat is vergelijkbaar met de vier voorgaande winterjaren.

129 miljoen kg stikstof uit dierlijke mest

De stikstofproductie uit dierlijke mest is in Vlaanderen sinds 2007 met 5,1 procent gestegen. In 2021 werd in Vlaanderen 129 miljoen kg stikstof en 60 miljoen kg fosfaat uit dierlijke mest geproduceerd, wat vergelijkbaar is met 2020.

Boerenbond: ‘Gemiste kans‘

Boerenbond zegt in een reactie het een gemiste kans te vinden dat de Europese Commissie geen groen licht geeft voor derogatie. ‘Derogatie biedt boeren niet alleen de kans om met dierlijke mest hun kringlopen beter te sluiten. Het is eveneens ook een volwaardig alternatief voor – peperdure –  kunstmest. Voor de productie van de kunstmest is heel veel kostbare energie nodig. We moeten ons hiervan net minder afhankelijk maken. Vergeet ook niet dat de inzet van derogatie uiteindelijk ook zorgt voor een lagere ecologische voetafdruk.‘

Boerenbond is daarom momenteel in gesprek met milieuorganisaties om te komen tot een gedragen voorstel van een nieuw mestactieplan.